Sevgilim Fiqo

      Həmin il çox hadisələrlə yadda qaldı. Vladimir Putin prezident seçildi; Yaxın Şərqə “topatan” yeni kuryerin də adı açıqlandı: okeanın o tayından - “balaca” Corc Buş. Əvvəlcədən proqnozlaşdırılması mümkün olmayan zəlzələ də “Bakı”nı yaxınlaşdırdı. Məsələn, mən qapı qonşumu tanıdım. Üstəlik, Bakını bir il doyuzduracaq şayiələr də buraxıldı. Dedilər ki, paytaxtın arxitekturasını “çatladan”, Xəzərin dibində keçirilən nüvə silahı təcrübəsidi. Beləliklə, əsrin şayiəsi də təsdiqlənmişdi. Hələ onda Heydər Əliyev sağdı, “Əkizlər”in dağıdılmasına da bir il vardı. Ergenekon da heç başlamamışdı…
      Fikirləşəndə, göstərilən illə (red. ili yazmağı unutdum – 2000) bağlı o qədər hadisəni xatırlamaq olar ki və bir də “bııııy, hə yeeeee, yadımdadı..” cümləsini geninə-boluna istifadə etmək. Maraqlıdır, görəsən, ən azı siyasət qədər maraqlı olan, ən azı özü siyasət olan futbolda baş verən və ilin futbol qalmaqalı titulunu qazanan “o hadisə” neçəmizin yadında qalıb?

11 il əvvəl

      Qızlar deyirdilər ki, mən özümü oğlanlara göstərmək üçün futbola baxıram. Onlar hardan bilərdilər ki, oğlanlara görə yox,  tərpənmədən gözümü ekrana məhz Luis Fiqoya görə zilləyirəm. Təsəvvür edin, top ekranda sağdadır, Fiqo da solda. Əmin olun ki, başqarışıq bütün bədənim sola çevrilirdi. O, mənim ilk əcnəbi platonik sevgim (özlüyümdə ona sevgilim deyirdim), şərəfini qoruduğu komandanın (“Barselona”) isə ilk əcnəbi kapitanı idi. Ağlıma gətirməzdim ki, həvəslə baxdığım hind filmləri bir gün axırıma çıxacaq... Necə? Məsələn, hər dəfə oyunlara baxanda xəyallar qururdum; mən Barselonaya gedəcəm,  oyunlardan birinə bilet alacam. Böyük ekranda birdən məni göstərəcəklər. Mən göz süzdürəcəm. Fiqo meydanda top dalınca qaçanda təsadüfən ekrana baxacaq. Məni görəcək. Məni tapdıracaq və evlənəcəyik. Gələcəyim Barselonasız mümkün deyildi..

       Ta ki, Luis Fiqo 37 milyon funt strelinqə xəyallarımın şəhərinin komandasını “Kral klubu”na satana qədər..

Satdı, ya satıldı?

 
       Futbolla uzaqdan - yaxından əlaqəsi olan hər kəs bilir ki, bəzi qrup insanlar üçün futbol adi oyundan daha artıqdır. Necə deyim, balıq susuz, prezident kürsüsüz, Akif dayı araqsız öz mənasını, mənini itirdiyi kimi, onlar da futbolsuz özünü ifadəni itirirlər. Kataloniyalılar üçün “Barsa”  onların mahiyyəti idi.      

Hadisələrə belə baxaq: İspaniyanın daxilində gedən vətəndaş müharibəsi; kataloniyalılara qarşı milli kimliklərini unutdurmaq cəhdləri - katalon dilinin istifadəsinin qadağan edilməsi; generelissimusun onları təmsil edən “Barselona” komandasına qarşı “Real Madrid”i yaratması.. Üstəlik, “Barsa”nın adının katalon dilindən (“Football Club Barcelona”) təhqir əlaməti olaraq, ispan dilinə (“Club de Football de Barcelona”) dəyişdirilməsi və kasanı daşdıran son damla: “Çamartin qalmaqalı”. Deməli, bu “Çamartin” Kral komandasının əvvəlki stadionunun adıymış. “Barsa” – “Real” arasında cavab oyunu keçiriləcəkmiş. Oyundan 20 dəqiqə əvvəl “Barsa”lıların soyunub-geyinmə otağına kim girsə yaxşıdır? – dövlət təhlükəsizliyi idarəsinin rəhbəri. Girib deyir ki, bəs uşaqlar, “Real”ı udursunuz, udun ee, amma canınıza da yazığınız gəlsin. Bax, elə eləməyin ki, bu sizin son oyununuz olsun. Beləcə, “Barsa” 1:11 hesabıyla “Real Madrid”ə məğlub olur.     

      Sözümün canı odur ki, hələ taa qədimdən “Barsa” – “Real” arasında gizli müharibə gedib. “Barsa” isə ulduz yığını komandasından fərqli olaraq, həmişə biz necə deyirik, namusla, şərəflə özlərini müdafiə ediblər. “Daydaysız” komandanı yarım milyon dollar artıq verdiyinə görə, “Real Madrid”ə dəyişməsi Fiqoya baha - başa oturdu. Birincisi! o, məni itirdi. (13 yaşımda belə düşünürdümJ ). İkincisi! o, satqın damğasını yedi. Üçüncüsü! o, hər dəfə oyuna çıxanda ünvanına təhqirlər səsləndi, üstünə tüpürcəklər yağdırdılar, nə bilim, donuz başı onun başını əvəzlədi, katalon bayrağı üzünə çırpıldı. Bir sözlə, Rikardo Zamora Martines, Xosep Samityer Vilyalta, Şuster, Ronaldo, Laudrup – onların sırasında artıq “satqın” Fiqo da vardı...

       Yadınızdadırsa, ən azı, o hər kəsin önündə “Barsa”nı tərk etməyəcəyini, bu komandanı qoyub getsə, onların gözünə baxa bilməyəcəyini demişdi. Bir gün sonra o artıq “Real Madrid”lə müqavilə imzalayırdı... Dostlarımsa mənim yanımda ilk məhəbbətimi ələ salırdılar – “Kişi tüpürdüyünü yalamaz. o kişi döyül!”.

          Bilmirəm, kataloniyalılar  üstündən 11 il keçsə də, Fiqonun 5 illik fəaliyyətindən sonra verdiyi bu qərarı unuda bildilər, ya yox. Azarkeşlər isə, deyəsən, hər şeyi unutmuşdular. 100 ən yaxşı futbolçu siyahısına adını yazdıran, dəfələrlə İtaliya, İspaniya və Portuqaliyada ilin futbolçusu olan, Avropanın ən yaxşı futbolçusu ünvanını qazanan Fiqo 2009-cu ildə son oyununu oynadı. “İnter” və “Atlanta” arasında keçirilən oyunun 42-ci dəqiqəsində kapitan Fiqo əvəzləndi. Oyun bir neçə dəqiqəlik dayandırıldı. Rəqib komandanın oyunçuları bir cərgədə dayanıb onu alqışlarla meydandan yola saldılar..

        11 il əvvəl olduğu kimi mənim gözüm bu dəfə də ekranın sağdaydı. Ehtiyat oyunçular skamyasında əyləşən Fiqoda. O, məyusdu, bir az da kədərli.. oyunun sonuna qədər də gözümü ekranın sağ tərəfindən çəkmədim. Elə istəyirdim ki, orada olum. Birdən böyük ekranda məni göstərsinlər. Mən də əlimdə plakat tutum: “Fiqo, səni meydanda sevirəm”. O da bunu görsün, arvadını, uşağını atıb mənlə evlənsin. Demişdim axı, hind filmləri nə vaxtsa axırıma çıxacaq... ya da... Bilirsiniz, çox əvəzləmələr ola bilər - tək 42-ci yox, həyatımızın istənilən dəqiqəsində. Amma əvəzlənməyən bir şey var – o da ilk məhəbbətdir... o da Fiqodur!

P.S. 6 yaşına kimi Luis Fiqo gəzə bilmirmiş. Amma bu onun futbol oynamasına mane olmadı...

http://premyerliqa.az/?goal=articles&id=32

                                    müəllif: Nərmin Nöqtə 

Kim uduzdu, kim uddu?

      6-7 yaşım olardı. Hələ onda atam“evcik-evcik” oyununda cavanlıq şəkillərindən birinin üstünə qələmlə hücuma keçdiyimi görməsəydi, gəlib onu əlimdən alıb, şəklə baxa-baxa “atan Maradona olub ee” deməsəydi,yəqin ki, bu gün futbolla yaxından-uzaqdan heç bir əlaqəm olmazdı. Açığı, 4 dünya çempionatı görmüş, hələ üstəlik, XX əsrin 3-cüsü olan "argentinalı atamın" mövcudluğu məni sevindirirdi. Uşaq sadəlövhlüyümün “barıtını çox elədiyimdəndir” ki, ekranda o tərəfə, bu tərəfə qaçan “mavi şortikli kişi”nin evdə məndən 5-6 addım arxada oturan atamla eyni adam olduğunu düşünürdüm. Həə, bir də.. fikirləşirdim ki, futbol sadəcə oyundu..

      Deyim ki, atamın Maradona olmadığını başa düşmək elə də çox vaxtımı almadı. Bax, amma futbolun sadəcə oyun olmadığını görmək üçün uzatma dəqiqələrinə qədər getməli oldum. Ehtiyat oyunçular skamyasında gözləyən reallığı oyuna buraxandan sonra özümdə bərkitdiyim “taktika”lar yavaş-yavaş dağıldı. Başa düşdüm ki, “adı olub, özü olmayanlar” cərgəsinə daxil edilən futbolumuza “siz qapımıza bacardığınız qədər qol vurursunuz, biz isə sizin qapıya istədiyimiz qədər” ifadəsinin yaraşdırılması xeyirə yozulmamalıdır. Dedim, bəlkə, elə bu cür yozumlardandı ki, qalib gələn Azərbaycan, qol vuran banqladeşli olur?!

       Söz qalibiyyətdən düşmüşkən, bu yaxınlarda (red. müsəlmənın "bu yaxını") Bakı sevinc içində idi. Birlik Kubokunun ¼ oyunlarında paytaxtın “İnter” klubu Ermənistanın “Mika” komandasını 4:0 hesabı ilə “darmadağın”etmişdi. Gözəl səslənirdi. Elə səsləndiyi qədər də gözəl görünürdü. Amma Primyer Liqa birincisinin Ermənistan dördüncüsünü məğlub etməsi, bu bir kənara, gözə kül üfürən Rusiyanın candərdi təşkil etdiyi Birlik Kuboku oyunlarına yalnız Azərbaycanın “ciddi” hazırlaşması 60 yaşlı kişinin 5 yaşlı uşağı “aşıq-aşıq” oyununda udub, “həriii, yes, yes” deməsinə oxşayır. Rusiya da özfəaliyyəti ilə UEFA-nın saçını oxşayır. Dünya futbolu isə get-gedə siyasətə oxşayır. Rusiya Gürcüstüna qoşun yeritdi, Gürcüstan da futbola siyasət - “böyük qardaş”ın acığına oyundan çıxdı. Azərbaycan da Ermənistandan Qarabağın “hayfı”nı çıxdı..

         Bax, elə bu cür – yavaş-yavaş siyasi ədavətdə olan dövlətlər də, elə ədavətsiz dövlətlərin siyasəti də futbolun axırına çıxdılar. Deyəsən, iddiam böyük səsləndi. Axı, futbol onsuz da lap əvvəldən, doğulduğu beşiyində - Britaniyada siyasi don geyinmişdi.  Hamımız bilirik ki, Şotlandiya, Uelsin və Şimali İrlandiya İngiltərinin tərkibində olan  ərazilərdir. Bəs, yaxşı, bilirsinizmi ki, bu "dövlətciklər"in meydanda göstərdikləri "klass" futbolun özü deyildi, sadəcə milli özünütəsdiq idi? Demə, hətta  kimimizin sino getdiyi, kimimizin uğrunda ailə dağıtdığımız, nə bilim qurbanı olduğumuz - Milan,İnter, Yuventus klubları da sağçıların və solçuların qurbanıdılar. Ya da götürək, Barselonanı. Axı, o da kataloniyalıların ŞƏRƏF komandasıdı.

       Elə Mussolini də futbolun başına ip salanlardan olub. Eşidəndə ki, o,1938-ci ildə keçirilmiş dünya çempionatında milli yığmaya “qızılı udmasanız, söz verirəm ki, hamınızı güllələyəcəm” deyib, təəccüblənmədim. Futbolda topla müharibə aparılırsa, italiya mafiyasının top qarşıq futbolu oynatmasından təbii nə ola bilər ki?!

       Oynatdıqları futbolçuların meydanda topu rəqibdən almağa cəhd etdikləri kimi, siyasətçilər də özlərini çox yox, bir az ələ alsaydılar, bəlkə də, hazırkı mənzərədən fərqli bir şey haqqında yazardım. Ona görə də bu gün mənim üçün futbolda “ədalətli oyun” axtarmaq “vicdanlı siyasətçi” ifadəsi qədər absurd görünür.
       Futbol “offside” vəziyyətində ola bilər. Oyun ki, hələ bitməyib. Əsası, ağ bayraq qaldırmayaq. Çünki futbol təslim olmağı sevmir.

                                                          MÜƏLLİF: NƏRMİN NÖQTƏ 

Təsadüfi İnsanlar ( II hissə)

    Baxın, tibetli. Heç bilmirəm, Google`da 3 saata yaxın vaxt keçirib sizin bu mürəkkəb konstruksiyalı həyat tərziniz haqda geninə-boluna məlumat topladığım üçün sevinim. Yoxsa, tanımadığım birinə görə bu qədər vaxt sərf etdiyimə peşman olum. İstənilən halda, hər hansı boşluq yerinə məktubunuzun gəlib məni tapması xoşdu. Belə görürəm ki, sizdən çox şeylər öyrənəcəm..

    Neapoldanam. Yəni orda doğulmuşam. Neapol İtaliyadadır. Yəqin ki, bilirsiniz də. İnciməyin belə yazdığıma. Niyəsə mənə elə gəlir ki, tibetlilər bir az, lap az eee, savadsız olurlar. Həə.. belə..

Atam yəhudidir. Ona qalsa, yəhudiləri çıxmaq şərti ilə, bütün xalqlar başlarından başqa hər yerlərini işlədirlər. Anamsa almandı. Təəccübləndin, hə? Təsəvvür edirsən, mən də ağlım kəsən vaxtı bunu biləndə təəccübdən gözüm 1 həftə atmışdı. Demə, mərci uduzduğuna görə evlənibmiş onunla. Bir sözlə, mərcdən doğulan uşağam.

      18 ildi ki, burdayıq. İtaliyanı sevirəm. Neapolsa ürəyimdi. Tələbəyəm. Sən orda minillik heykəllərin tozunu alanda, mən gecələri part-taym işlədiyim barda sərxoşların məhəbbət hekayələrinin tozunu alıram. Qulağımla işləməyi o qədər irəlilətmişdim ki, hətta bir ara monastra getməyi də düşünürdüm. Amma bilirsiniz, uzun geyinmək mənlik deyil. O ətəyi bir balaca qısaltsaydılar, yəqin indi gecə-gündüz ancaq bir kişinin canına dua edəcəkdim. Ancaq dua edəcəkdim haa, onunla başqa heç nə edə bilməyəcəkdim. Ürək istərdi ki.. təəssüf. Özləri bilər!!!

        Atam dinə bağlı insandı. Bu sarıdan nəsə keçib mənə də. Amma, bir az hərdəmxəyalam. Ona görə də bir gün İudaya, o biri gün Məryəmə işləyə bilərəm. Ciddi deyirəm eee. O da bunu yaxşı bilir. Deyir, anamın işləridi. Atam belədi dəə. Həmişə hər şeyi kiminsə üstünə atır.

    ..dilimi dəyişmək istəməmişəm heç vaxt. Belə başa düşmürlər məni, o ki qaldı, hansısa linqivistik evrikaya imza atanda.

     …atam da, anam da, elə bütün qohumlar mənə Adina deyir. Mənsə özümü Edi kimi tanıyıram. İtimi də Edi çağırıram. Onunla hər şeyimi bölüşürəm, adımı belə. Ediii..

       Özü də, məncə, belə daha gözəl səslənir. Oğlanların da xoşuna gəlir. Edi sizin xoşunuza gəlir?

Bir sualım da var, siz bu qədər işi niyə görürsünüz, axı? Qəndillərin yağını dəyişmək, heykəllərin tozunu almaq, budaya salam vermək. Usta olmaq nəyinizə lazımdı? Bəlkə, siz də kreslonuzu bir balaca, çox yox ee, azacıq qaldırmağın həvəskarısınız, həə?

     Xətrinizə dəyməsin, belə görürəm ki, dəyişiklik sizə daha çox lazımdı. Məsələn, gününüzə budaya salam vermədən başlayın bir gün, dünya dağılmaz ki?

Az qala unutmuşdum, eyy sən, tibetli, “Rén de línghún” adını sənin atan qoyub, yoxsa bu öz kəşflərindəndi, həə??
     Özü də gələn dəfə yazanda, məktubunu “Centro Direzionale Isola A/7. Neapol” ünvanına yolla. Ürəyin də rahat olsun ki, yazdığın mütləq kiməsə çatacaq. Bu arada “sən” dedim. Dəyişikliyə burdan başla, məsələn

Edi`dən tibetliyə
ciao

                                                           
MÜƏLLİF: NƏRMİN NÖQTƏ 

Təsadüfi İnsanlar ( I hissə)

Salam.
Sən hərdən tanıdıqlarından qaçmaq istəmisən?
Sənə hərdən yaşadığın şəhər, ölkən, millətin, irqin biganə gəlib mi?
Dilini unudmaq istəmisən mi?
       Ailəm Lhasa-da yaşayır. Mənsə Tibetin ən zəngin bölgəsi olan Gangdisi dağının şimalında, mənzərəsini çox sevdiyim Yaluzangbu çayının aşağı hissəsindəki Shannan bölgəsindənəm. Bura ən qədim Tibet ənənələrini pozmamış bir yerdi. Mən burda Tibetin ilk məbədlərindən olan Tangchangzhu məbədində işləyirdim. Amma daxili səfərimi tamamlamaq üçün köhnə Tufan İmperiyasının beşiyinə getmək qərarı aldım.
      İndi Drepung məbədində işləyirəm. Günlük gətir-götür işləri. Yəni, o qədər də maraqlı deyil əslində. Burada min illik ömürə sahib heykəllərin tozunu alıram gündüzlər. Gecələrsə ibadət edirəm. Küləklə sevişən yarpağam mən, amma hələ budağımdayam. Bilirəm, ömrümün payızında qobup ən dərin köklərimdən, bədənimi buraxacam küləyin təslimiyyətinə.
      Bu gün çox işləmişəm. Qəndillərin yağını dəyişmişəm. Sonra yanımdakı çaydanlardan onlara yak yağı tökmüşəm. İnsanların dualarına kömək edirəm mən. Hər səhər ən tezdən durub, Budaya salam verirəm və başlıyıram vəzifəmə. Məndən əvvəl milyonlarla mürid mənim etdiklərimi etmişdir. Bunların bir çoxu Ustalığa çatmışdır. Amma adlarının qalmağına icazə verməmişlər. O qədər eqosuz olmuşlar ki, bədənləri torpağa, ruhları göylərə qarışmışdır və bu xalis şüurun geridə qalması deməkdir.
      Sadəcə, yazmaq istədim.
     Tanımadığım bir şüurla danışmaq istədim.
     İndi Gelug-pa meydanına getməliyəm. Manastırın bugünkü sadə alış-verişini etmək üçün sıra mənimdi.
Məktubun çatıb-çatmayacağını bilmək, boşluğa yazmaq kimidir.

Ən dərin sevgilərlə
Tibetli Rén de línghún

                                                           
MÜƏLLİF: ƏLİ XƏYYAM

Təsadüfi İnsan

Ölkəni, şəhərini, məhəlləni, binanı unutmaq, otağında olmamaq, başqası olmaq, bir başqa bədənlə, bir başqa tale ilə örtülmək.

      Əli Xəyyam və Nərmin Nöqtə tanımadıqları, heç bilmədikləri iki insanla maskalanmaq istədilər.

      Bilmədikləri, tanımadıqları insanlar oldular, heç bir cümləni əvvəlcədən düşünmədən, sadəcə başqası kimi yazdılar. Məktublaşdılar.

      Və bu məktublaşmalar, get-gedə bir roman havası almağa başladı.

      Tibetdən Rén de Línghún (Əli Xəyyam)
Və
       İtaliyadan Edi (Nərmin Nöqtə)

Bu iki nəfərin hekayəsi və həyatı sizə çox tanış gələcək..

UNUDULMUŞ TƏRƏF

        Dərdi anasının ondan gizlətdiyi və qonaqlar üçün saxladığı konfetlərin yerini tapmaq olan qızcığaz kimi ...

Allahı hərdən otağın sağ küncündə, hərdən tavanda, hərdən də səcdə etdiyi döşəmədə axtaran, onu tapmaq üçün sol tərəfinə baxmağı ağlına belə gətirməyən yeniyetmə kimi ...
         Budaqlar arasında göydən yerə rişxəndlə baxan, payız qapısında gecələyəndə ayaq altında əzilən yarpaq kimi ...
         Dar ağacında asılmazdan əvvəl “Son istəyin nədir?” sualına “faniliyə doğulduğumdan bu günə qədər bircə dəfə də olsun məndən istəklərim soruşulmayıb. “Ölümə doğulandamı bu məndən soruşulmalı?” deyərək, gülümsəyən, sualın cavabının “AZADLIQ!” olduğunu allahın qulağına pıçıldayan cani kimi...
      Alacağı “ikilər”in, jurnala düşən qaiblərin bahasına olsa belə, xatirələrlə doldurduğu sevimli lövhəsinə arxa çevirə bilməyən tələbə kimi...
      Görüş yeri 4 divar olan - hər gecə sərxoş kölgəsi ona barmaqlıqları xatırladan güzgülərlə qucaqlaşan aşiq kimi...
       Ölümə aparan ümidinin əlindən bərk-bərk yapışıb uçurumdan yuvarlanmağa məhkum olduğu sanan, anidən qarşısına çıxan və içindəki uçuruma yuvarlanan arabanı saxlayan körpə təbəssümü kimi...
       Qocalığını uşaqkən, körpəliyini gəncliyində, gəncliyini yaşlananda yaşayan qarışıq, dolanbaclı biri kimi...
..belə bir şeydir qadın olmaq..
       .. “həmişəyaşıl” ağaclar kimi dəyişməz, sabit olduğunu sanan.. O isə dəyişməkdən, mövsümlərdən qorxan..
      .. anasının dəmir qazana daş atıb qarışdırdığını, dadlı yemək qoxusunun gəlməsini saatlarla gözləyən.. O isə anasını uzun illər əvvəl dayanmadan, yorulmadan uçan kəpənəyə bənzədən, bu günsə onun gözlərindəki qırıq xəyallı əksini qurudub kitab arasında saxlayan..
      .. “mənim bu tərəflərdə nə işim var axı?!”, deyə soruşan.. O isə gündüzləri dost yanında allahı rədd edib, gecələri görmədiyi birinə “bircə dəfə də olsa, o tərəflər yuxuma girsin” deyərək yalvaran..
      ... belə bir şeydir qadın olmaq.. yarımçıq və qarışıq..

Elə bu da sevmək imiş

Sevgi öpüşlər deyilmiş,

Toxunmadan sevmək varmış.

Hisslərini pıçıltıyla

Vərəqlərə, güzgülərə,

İnsanlardan gizlədərək

Qaranlığa, gecələrə demək varmış.

Lap uzaqdan xəyalları sındıraraq

Oxşamaqmış sevdiyinin tellərini.

Sevmək varmış səni məndən aralayan,

Şəkillərlə ovunmağa məhkum edən,

Bu məhbusluq yellərini.

Hər keçəndə yaxınımdan

Gizli-gizli qondurmaqmış busələri

Mənim olan “ağ” kölgənə.

Gülüşünə sevinməkmiş,

Kədərinə silmək imiş

Yanağını cızıb keçən göz yaşını.

Yarmaq imiş qarşılıqsız məhəbbətin

Köz daşını.

——–

Cavab yoxdur…

Susur güzgü, susur kağız, susur otaq.

Ülgüc,

Damar,

Qanlı yataq.

…Xəyalının əllərindən bərk –bərk tutub

Atmaq imiş ölən ruhu eşq oduna,

Son qoyaraq illər boyu

Sınıq qəlbdə gəzdirdiyim

Bu oyuna.

Elə bu da sevmək imiş…


MÜƏLLİF: NƏRMİN NÖQTƏ 

Hasarlar arxasında

     Bir yol var – uzağa, çox uzağa aparır məni. Kimisi onda azadlığını itirdi, kimisi doğmalarını. Kimisini təkliyi ilə barışdırdı bu yollar, kimisini yarımçıq həyatla. Mən isə..

      Məni isə təsəlli axtarıram uşaqlığımı uzaqlara aparan bu yollarda. Uzaqlarda qoyduğum Qızılqum sanatoriyası..

      Sanatoriya Sabunçu rayonunun Pirşağı qəsəbəsində yerləşir. 1992-ci ildən buralar Xocalı rayon qaçqınlarının sığındığı düşərgəyə çevrilib. 12 ildir ki, ailəmlə birlikdə sanatoriyadan köçmüşük. Ölən qohumumuzun “çıxacaq 40-ı” bu yerlərə bir daha qayıtmamaq adıyla verdiyimiz sözü yenidən bizə qaytarır. Burada qoyub getdiyim uşaqlığımı yenidən mənə qaytarır..

        Ötən illər ərzində nələrin və kimlərin dəyişdiyindən xəbərsizəm.. Nələrlə qarşılaşacağım, nələri görəcəyim “Xocalı”ya gedən yollar kimi müəmmalı və qaranlıqdı.. Yol boyu neft buruqları, neftin dağıldığı çirkli ərazilər, ucu-bucağı görünməyən və nəhəng hasarların “qucaqladığı” “şəxsi mülk” möhürlü çöllüklər, imarətlər bir-bir keçir yanımdan, uzaqlaşır. Evlərin mərtəbələrinin, həyətyanı sahələrin, nə bilim, hətta ağacların sayının azalması, zibilliklərin bolluğu, artan üfunət mənzil başına yaxınlaşmağımdan xəbər verir..

Adam olacaqdı..

      Sanatoriyada məni uşaqlıq dostum Elçin qarşılayır. Keçən illər ərzində baş verənləri bir-bir mənə danışır. Burada yerləşən 2 nömrəli məktəbi bitirməyini, sonra ali məktəbə qəbul olmağını, universiteti bitirib əsgər getməyini, qayıdandan sonra “şəhərdə” – Bakıda iş tapa bilməməyini, “xarabaya” qayıdıb düşərgəmizin kənarında tikilən “imarətlər”də fəhləlik etməyini, daşı daş üstünə qoymağı imarətləri tikə-tikə öyrəndiyini, yaşadığı taxta evin qapısına isə qoymağa bir daş tapmadığını danışdıqca danışır..

      Gəzə-gəzə məktəbin həyətinə giririk. Elə həmin taxta məktəbdir. Yayda “bişib”, qışda müəllimlərin evlərindən gətirdiyi “piletkaların” başına yığışıb qızındığımız 10 nəfərlik sinif otaqları.

      Elə həmin bayraqlardır divarlarda – ildə bir dəfə gəlib, hərəmizin qabağına 2 dəftər qoyub, bununla gözə köz üfürən qeyri-hökumət təşkilatlarının bayraqları. Elə həmin meydançadır - buralarda heç nə dəyişməyib. Quma basdırılan ağacdan iki dirək, noyabr yağışı, bədən tərbiyəsi dərsi, oxuduqları taxta məktəbdə “indi uçar- bu saat uçar” deyib qorxa-qorxa oturan, indi isə soyuq havada həyətdə futbol oynayan uşaqlar..

     Yalançı meydançada oynadıqca onların gözləri parıldayırdı – uşaqların səsi, sevincləri, şıltaqlıqları, təbəssümləri – həmin gün “Xocalı”da uşaqlar gülürdü.. Burada qoyub getdiyim uşaqlığım gülürdü..

        Məktəbin texniki bazası, normal təhsil üçün avadanlığı, demək olar ki, yoxdur. Əvəzində, 13 məzunu ilə ağ günə çıxmağa ümid bəsləyən “Xocalı” var. Bu gün “qurduqları” meydançada oynayan bu uşaqlar sabahın Elçinidir. Bir vaxtlar böyüyüb “adam” olacağımızı deyirdik. Böyüdük, amma adam yerinə qoyulmadıq. Əvəzində, lazımi “adamlar”ın qarşısına qoymağa zəngin “CV”imiz var – “ali təhsilli fəhləyik; bizim kimi yüzlərlə gəncə baxıb “onsuz da qurtarıb fəhlə olacam daa” deyib, oxumaq istəməyən qonşuların, nəmişlikdən divarları kiflə örtülən taxta evlərin, neftin “qara”sından canını xilas edən dəniz sahilinin, hündürlüyü yüz metr aralıdan görünən “oliqarxyana” hasarların, dənizi gizlədən villaların, sahili görmək üçün qət edilməsi mütləq olan bir-neçə kilometr məsafələrin, qarşıdan gələn qışın və nəticədə astma, bronxit, ağciyər xərçəngindən əziyyət çəkməyə məhkum olan “vərəm Xocalı”nın sahibiyik..”.

     Bir vaxtlar qaçdı-tutdu oyandığımız çöllərin əl-qolunu bağlayan hasarlar kimi, mənim də bu gün gördüyüm həqiqətlər qarşısında əl-qolum bağlıdı.. Çox şeylər dəyişmişdi.. Demə, hər şeyin bir sahibi varmış, buradakı insanlardan başqa..

      Evimizi də görürəm.. O da hasara alınıb. Qapısı üzümə bağlı olan bu evin sakinlərinin üzünə də bir vaxtlar çox qapı bağlanmışdı.. İndi isə uşaqlığım qapını üzümə bağlayıb.. İkinci dəfə onu tərk etdiyimə görə.. “Hasarlar arxasında” qoyduğuma görə.. Bir dəfə Xocalıda, indi isə..

                                                                 MÜƏLLİF: NƏRMİN NÖQTƏ 

Salam, Payız

       Sevirəm özümə məktub yazmağı. Bəlkə də həyatımda heç kimə yazmadığım qədər məktub var evdə – yazı stolumun sol gözündə, arıq bədənimin sol tərəfində.

İncimə, bu gün Sənə yox, payıza ünvanlanacaq məktubum. Bugünlük Səni yormayacağam, qoy, bir az da o dinləsin, bir az da o əsəbiləşsin, bir az da o utansın, var olduğuna hamının sevindiyini sanmasın. “Mənsiz də dünyanın işi gedərmiş?!”, – desin və…

       Salam, Payız! Bu gün sənə yazmaq istədim. Bilmirəm, necə qarşılayacaqsan sözlərimi – səni uşaqlıqda həsrətlə gözləyib, sevinclə qarşıladığım kimi, yoxsa səninlə nifrətlə yaşayıb, nisgillə yola saldığım kimi?! Bilmirəm və başlayıram…
      Səni gözləyirdim. Gətirəcəyin yağışı gözləyirdim. Çünki o gözləyirdi. Güllər əkmişdi həyətdə, ölən anasının adını vermişdi. Böyüdəcəkdi, baxacaqdı onlara nəvazişlə. Yumaq istəyirdi günahlarını, hər damlasında boğulmaq istəyirdi gülləri böyüdərək. Ümidi sənikən ümidsizliyinə çevrildin. Vəfasız çıxdın; bir payız günündə aldın anasını onun əllərindən. Elə payız günündə də ümidlərini qopardın, ayaq altında tapdanacağını bilə-bilə üz çevirdiyin, qoparıb atdığın yarpaqlar kimi. Əlini açdı göyə, dua etdi, yağış istədi… Sən gəlməmişdin, onunsa qəlbinə payız gəlmişdi..
Bağışla, qızcığaz, eşidilmədi duan. Mənsə ən sevdiyim fəsli, ən sevdiyim ayı öyə bilmədim yanında. Sevdiyim üçün utandım və susdum.
       Bu il də gözü yollarda qaldı Hikmət babanın. Bu il də isti nəfəsi ilə soyuq pəncərəni ovundurmağa çalışaraq gözlədi. Onu görəndə üstünə ağ dəsmal sərilmişdi. Dedilər ki, son nəfəsini verəndə əlini göyə açıbmış. Bəlkə, yağış 6 il əvvəl onu qocalar evinə tullayan balalarını geri gətirər deyə, dua edibmiş. Gəlmədilər… Amma otağa payız gəlmişdi. Yağış yağmalıydı. Bir zamanlar ümidləri pəncərəyə qonduran, indisə buztək soyuq olan dodaqlara yağış yağmalıydı. Yuyub aparmalıydı yorulmuş ürəkdə can verən arzuları, həsrəti, ümidsizlikdən yaranan ümidləri..
Bağışla, Hikmət baba, eşidilmədi duan. Mənsə ən sevdiyim fəsli, ən sevdiyim ayı öyə bilmədim yanında. Sevdiyim üçün utandım və susdum.

      İlk şəhidi gördüm. Kəndimizin şəhid olan 18 yaşlı balası – Şəhriyarı. Ağlayırdı müəllimləri, ağlayırdı anası, ağlayırdı torpaq. Axı, torpaq ona deməmişdi, “gəl, vuruş, yolum üçün, kolum üçün, gedəcəyin və sonun olacaq qara torpaq üçün”. Hansısa siyasətçilərin gic-gic oyunlarına görə indi 18 yaşlı gəncin tikələrini tökmüşdülər anasının qabağına. Əl açdı göylərə ana, yağış istədi, istədi ki, göylər də ağlasın onunla birgə oğlunu. Sən gəlmədin… Ananınsa əllərinə payız gəlmişdi..
Bağışla, ana, eşidilmədi duan. Mənsə ən sevdiyim fəsli, ən sevdiyim ayı öyə bilmədim yanında. Sevdiyim üçün utandım və susdum.
         Evimizi ilk dəfə onda tərk edirdik. Qarşıda keçilməli Araz vardı, ümid vardı. Bəlkə də həyatımda ilk dəfə ki sənin gəlməməyin məni bu qədər sevindirmişdi. Fikirləşirdim ki, yağsan, çay daşacaqdı, məhv olacaqdıq, elə ümidlərimiz də yox olacaqdı, yuyulacaqdı. …Susuzduq, hava çox isti idi. Südəmər uşağı qucağında balacaboy, qaraşın gəlin çinar meşəsinin ortasında onlar qədər əlçatmaz olan göylərə əl açdı, yağış istədi. İstədi yatırsın susuzluğunu, aclığını körpəsinin yağış suyu ilə. Sən gəlmədin, körpəsi əlində ölən ananın dilinəsə payız çoxdan gəlmişdi.
Bağışla, xala, eşidilmədi duan. Mənsə ən sevdiyim fəsli, ən sevdiyim ayı öyə bilmədim yanında. Sevdiyim üçün utandım və susdum.
        Niyə belə vəfasız oldun? Çağrılanda gəlmədin, yağış istədik, vermədin, dualarımız eşidilmədi. Bax, indi də yağmır yağış, ən sevdiyim fəsildə, ən sevdiyim ayda. Gəlmirsən, gətirmirsən onu. Yollar vəfasız oldu, yoxsa sən? Bəlkə, mən? Bilmirəm. Bəlkə, yağışı Səndən indi yox, yazda istəməli idim?!
         O gün yağmışdı yağış. Tez həyətə qaçdım. İlk dəfə əllərim göyə açılmadı, onlar qalxdıqları kimi yerə enəcəklərini bilirdi. Yağdı, amma ondan geriyə qalansa balıq tutulası göllər, üfunətli küçələr və bir də ayağıma gələn payız və yuyulan “cibim” oldu.
        Bir daha belə xəbərsiz gəlmə, qəlbim səni istəsə də, Vallahi, bu ciblər heç səni sevmir də. Elə yaraşmadığın insanlarımız və Azərbaycan kimi. Bu dəfə də sənin yağışından quru çıxdım, sənin axırımıza çıxdığın kimi. Beləcə Mən də məktubumun əvvəlinə çıxıram, başladığı yerə çıxan yollar kimi:
- Salam, Payız!

                                                                            MÜƏLLİF: NƏRMİN NÖQTƏ

Gəl, qapını bağlama

       Deyirdik üzümüz yayadır. Bütün donmuşların donu açılacaq. Bəlkə elə Azərbaycan – Türkiyə – Ermənistan adlı bermud oyununda gizlədilən kartlar da… Fəsil dəyişdi. Hər fəslə uyğun qeyrət dəyişdiyimiz bir zamanda, deyəsən, qış daha abırlı siyasət göstərib açılan məsələlərə təzə don geyindirəcək…
       … Futbolçularımızın qol üzünə həsrət ayaqlarını xatırlayıram nədənsə. Hər dəfə uduzanda başımıza oyun açan bu tilsimdən baş aça bilmədik. Əvəzində qapımızdan keçən hər topa görə gözümüzü yumub, ağzımızı açdıq. Bu dəfə Türkiyə oynadı – Ermənistanla. Gözümüz yenə yumuldu. Amma ağzımız açılmadı. 17 illik “tilsim” bir simsimlə açıldı. Bir tilsimlə də “17 illik gedənlərimiz”in geriyə yolu açılsaydı, dünya dağılmazdı ki?!
       …Qurban bayramını da geridə qoyduq, geridə qoyduqlarımız digərləri kimi. Tayqulaq Andronikin şərəfinə nə əsgərimiz, nə də əsrimiz kəsildi. Erməni şərəfinə şərəfimizi kəsdirdik. Daha təmiz azərbaycanlı olmaq üçün – sünnətdir axı..

       Odlu danışdığımızı sanmayın. Sadəcə, əyri bacamızdan tüstü çıxarmalıyıq , ya yox?! Necə ki, Türkiyə prezidenti Abdulla Gül öz oyunu ilə bizim başımızdan tüstü çıxartdı; Qərb Türkiyənin Ermənistanla münasibətlərini adam yerinə qoymaq istəyir. Rəsmi Ankaranın qeyri-rəsmi fikri də bundan yanadır, deyəsən. Ermənistanla münasibətlərin bərpası Türkiyə üçün lazımdır. Çünki qarşıda iqtisadi tərəqqi, sözügedən dövlət üzərində türk nəzarəti və ən azı Qafqazda Türkiyənin “çəkisinin artması” durur. Azərbaycansa hələ də “pəhriz”dədir.
         Ermənistanın müstəqilliyini tanıyan ilk dövlətlər sırasında Türkiyə də var. İlk vaxtlarda iqtisadi çətinlik, aclıqla qarşılaşan Ermənistana Türkiyə əl uzatdı. Hava limanı tikdirdi, iqtisadi yardım göstərdi, nəticədə Ermənistan Türkiyədən əl qarışıq ayaq da istədi. Meydanda Türkiyənin “ayağı” hər ikisi üçün düşərli oldu.
          Bizə yalnız top daşımaq, aradabir də oyuna baxıb: “Dəhşət oynayırlar eee…” demək qalır. Əvvəlcə, hesab tablosuna nəzər salırıq: 17- 0; 18 – 0; 19 – 0… Hesab durmadan dəyişir. Türkiyə – Ermənistan oyununda “oyunçular” da dəyişir, hətta komanda üzvləri arasında yerdəyişmə belə olur. Dəyişməyən bu azarın keşiyini bir əlində peraşki, bir əlində bayrağımızla çəkən azarkeşlərin reaksiyasıdır. Türkiyə milli yığmasının Fatihindən fərqli “Davos Fatehi” və onun komandası bu oyunda, deyəsən, daha gözəl taktika qurublar. Yoxsa məsələnin donduğu bir vaxtda, bu qədər dəyişkənlik olmazdı. İnanmırsınız? O zaman nəfəslərinizi və münasib yerlərinizi tutun. Meydanın mərkəzində hakim öz zurnasında öz havasını çalır və şərəf qapımıza cərimə zərbəsi təyin olunur ..Türkiyə də bu hava altında çox gözəl oyun nümayiş etdirir.Qardaş dövlətdən zərbəəəəəəə və.. Qooooooool.
PS. Türkiyə Osmanlı İmperiyası deyil, elə Azərbaycan da Konstantinopol.
                                                                                 MÜƏLLİF: NƏRMİN NÖQTƏ

Üşüdü

Məni misralara sürgün etdilər,
Dəyəri qiymətsiz sözlər üşüdü.
Həqiqət xofunda boğulan qəlbin
Dərdindən kor olmuş gözlər üşüdü.
Vurduqca ürəyim, aldıqca nəfəs,
Cəngisi qulaqda zaman üşüdü.
Qaçdıq oğru təki eldən-obadan,
Şikəstəyə həsrət kaman üşüdü.

—————-

Qara doğrularla paslandıqca dil,
Ağından ayrılan yalan üşüdü.
Yadlaşdı insanlıq, sevildi pislik,
Dodaqlara küskün salam üşüdü.
Yaxşılıq bəşərdən gen dolandıqca,
Dərddən qabar-qabar əllər üşüdü.
O taylı-bu taylı bir olmadıqca,
Arazı ayıran “sel”lər üşüdü.
Satıldı bir qadın min bir aşota,
Biri bir qəpikdən qeyrət üşüdü.

Bakirə bulvarın fahişə səhnəsin
Görüb heyrətindən nifrət üşüdü.
Atıldı İraqa sülh adlı raket,
Oyuncağı silah körpə üşüdü.
Dən düşdü ələmdən ana telinə,
Yerlərdə sürünən örpək üşüdü.
Siyaset yolunda xalq oldu qurban,
Qəbri qazılmayan şəhid üşüdü.
Adına yığılan on qəpikləri
Görüb “o göydəki” şahid üşüdü.

—————

Ölüm adiləşdi, yox oldu qorxu,
Bir üzü soyumuş torpaq üşüdü.
Təkəbbür boğduqca onu göylərdə
Qovuşub torpağa yarpaq üşüdü.
Bir cüt göz soraqda, qalıb uzaqda
Baxdım, çadırlarda uşaq üşüdü.
Qar yağdı dağlara, itdi etibar,
Kürək dura-dura qurşaq üşüdü.
Yatmış vulkan görüb, dedi, “sən bir qalx!”.
Duyulmadı şair, qanı üşüdü.
Aynadakı “mən”in görüb misrada,
Dəymişi dura-dura, kalı üşüdü.
“Atdım sözlərimi ünvan yaralı”.
Şikəst qurban, hansı yanın üşüdü?

   MÜƏLLİF: NƏRMİN NÖQTƏ 

Öyrəşmişəm

Öyrəşmişəm sənsizliyə,

Səni mənə xatırladan

Uğultulu səssizliyə.

Öyrəşmişəm,

Yazmayan sərt qələmimə,

Vərəqlərə məhkum olmuş

Güldüyüm tək ələmimə.

Öyrəşmişəm..

Bir zamanlar son ümidlə

Asimana qalxan əllər

İndi yerə enə bilib.

Ağ vərəqi

Özüm ilə qaralayan incə qələm

Susub, susub, yazdığını silə bilib.

Öyrəşmişəm,

Doğmalaşan hər yadıma,

Sevinc dolu fəryadıma.

İniliti, o xoş, şirin, amma sakit imdadıma.

Öyrəşmişəm..

Yaşadıqca ölürmüşəm,

Mən özümdən dönürmüşəm,

Bax, yandıqca sönürmüşəm.

————-

Çiynim yoxdur başım qoyub hey ağlayım,

Pay vermişəm onu sənə.

Səndən heç nə istəmirəm,

Boş otaqda tənha mənlə

Danışaraq, bil, çiyinsiz

Ağlamağa öyrəşmişəm.

Əllərini bərk-bərk tutan bu biləyi

Düz dibindəm kəsib atıb

Taleyimi şikəstliyə bağlamağa öyrəşmişəm.

Varla yoxun savaşına,

Bir sifətin min qaşına,

Ruhun yox olmuş daşına

Baxa-baxa,

Buza dönən ürəyimdə

Bir ümid də məhv etməyə,

Qatil olub, hakim olub

Öz-özümü əfv etməyə,

Öyrəşmişəm.

———–

Bir də sənə öyrəşmişəm,

Məni məndən almağına,

Məni mənsiz qoymağına,

Bir gündə min ölümünlə.

İki ayaq üzərində

Sınmış “əzimli” vicdanla

Qarşımda lal durmağına

Öyrəşmişəm..
                                   MÜƏLLİF: NƏRMİN NÖQTƏ 

Seç ki!

     Hər şey bu dünyaya gəlməyimizdən başladı. “Seç!”,- dedilərmi yaşamla ölüm arasında-yox! Seçdi Tanrı bizim üçün bu dünyanı. O dünyakı insanın olduğu yerdə pislik durur, pisliyin ayaq açıb yeridiyi yerdə isə ədalət şikəstdir. Yaşayaraq ölümə getdiyimizi bilirdik. Ölümsə yaşamağımıza mane olmadı. Yaşadıq və seçdik..

    “Seç!”, – dedilər hörmətlə rüşvət arasında. Beşikdən yeşiyə rüşvətlə başladıq, istəyərək, ya istəməyərək, ya da onların istəyi ilə, amma seçdilər rüşvəti bizim üçün doğulduğumuzda xəstəxanada başlayan muştuluq kampaniyası və ölərkən mollaya verilən gözaydınlığı ilə.

      “Seç!”, – dedilər laylayla, serial arasında. Seçə bilmədik birincini, seçdilər yerimizə ikincini. Dedilər, nə fərqi var ki, ikisi də yuxuya verir səni. Hələ də mürgülədir bu seriallar məni ona uyan millətimiz kimi.

     “Seç!”, – dedilər istəyimizlə istəklərin arasında. Seçə bilmədik seçdiyimizi. Seçdiklərini seçdik. 11 illik məktəbi, mütləq bitirməli olduğumuz universiteti, Bakıda çəkəcəyimiz əsgərliyi, evlənəcəyimiz halal, amma verdiyimiz cehizləri haram etdiyimiz qızı, bir il içində görməli olduqları nəvəni də onlar seçdilər.

     “Seç!”, – dedilər əxlaqla əxlaqsızlıq arasında. Küçə qadınından heç bir fərqi olmayanı xalqımızın artisti, sirk ustası edib digərinə qıyğacı baxdıqda, bakirəliyi dəbdən saldıqda seçdik əxlaqsızlığı. Bakirə qalan Qız Qalasını da ləkələdik evroremontla, evrogeyim ve evromakiyajla ləkələnən qızlarımız kimi.

    “Seç!”, – dedilər nəğdlə kredit arasında. Seçdik krediti, verdik hər şeyi xırda-xırda. Seçdik “Hərəyə Qarabağdan bir ovuc kampaniyasını”, verdik kreditə 8 rayonu, zurnanın müşaəti ilə çalacağıq İnşəAllah ipotekayla verəcəyimiz Bakının toyunu.“Seç!”, – dedilər “Qubadlı”, “Zəngəzur”, “Qarabağ”, “Zəngilan” və sair kimi restoranlarda qaytağı ilə şikəstə arasında. 10 manata zakaz verib qoyduq çolaq Qarabağda vuruşanın şikəst əlin, sınmış qəlbin.

     Deyirlər, payız da gəldi. Heç seçmədik də onu, gəldi özü üçün, başımıza gələnlər kimi. Düşünə-düşünə Moşunun xoşbəxtliyə axtarıb tapmadığı qafiyənin gününə düşməmək üçün seçdik susmağı, çünki onu bizim yerimizə seçmişdilər.

     Payız gəldi. Nə edək, istədik, istəmədik onsuz da o gəldi. Elə ölkəmizə həftə səkkizməndoqquz təşrif buyuran 3 qardaş kimi. Qonaqlı-qaralı olanda nə olar ki, gərək üzümüz qara olmasın bu qonaqların yanında.

     Payız gəldi, onlar da gəldi, gəlir, gələcəklər də. Deyəsən, yol Qəçrəşə gedir. Uzunmüddətli ağır işdən sonra istirahət etməlidir bu yazıqlar, ya yox?! Onlar bizi yaman tərlədib, pörtlədib, buxarlandırıblar. Allah da onları buxarlanmaqdan qorusun! Qınamayın bizi, seçim bizim deyil, Vallah, seçiblər yerimizə, elə onların yerinə də.

      Payız gəldi. Nə edək, onsuz da istədik, istəmədik o gəldi. Nə olsun, Brayze qrupunun solistləri kimi həftədə 4 dəfə gəlib getməsələr də, uçan “tarelkalar” da bizə gəlib gedir. Görəsən, hansı məqsəd güdürlər, o da bəlli deyil. Deyirəm, yel əsib, qoz tökülüb, yığanımız yoxdur. Başı bədənindən böyük olub, mavi rəngə çalan bu “yaratıklar” burunlarını Azərbaycana soxsalar da, təəccüblənmədilər. Niyə təəccüblənsinlər, rəngləri rəngimizə, iyləri iyimizə, ağılları da ağlımıza uyğun. Di gəl ki, başımız böyük deyil. Ona görə də bizi görən elə deyir ki, bu millətin ağlı yoxdur. Bu millətin ağlı yoxdursa, bəs nəyi var? Bilmirik nəyimiz var, nəyimiz olur-olsun, əsas odur ki, seçənlər seçib yerimizə, seçməsək də olar.

     Payız gəldi. Nə olsun ki, burnuma da Xəzərin iyi gəldi. O Xəzər ki, azar olub düşüb canımıza, bizi soyuq payız günlərində bir az da üşüdür. Bölüşdürülə bilməyən, neft məhsullarını satıb əvəzinə də sabun köpüyü kimi itib-batan varlığa sahib olduğumuz, içindən balıq əvəzinə ayaqqabı tutduğumuz, çıxardığımız gölümüzün qoxusu gəldi burnuma. Gəlsin, iyi də ki biz seçməmişik. Onu da seçiblər yerimizə.

     Payız gəldi. Nə olsun ki, məni dənizə aparan, villalar qəsəbəsinin içindən keçən yollar da ağlıma gəldi. Vallah, bu villaların qəbirdən heç bir fərqi yoxdur. Hər ikisi çoxmərtəbəli, hər ikisi “evro remont”, hər ikisi öz sahib və ya sahibəsini gözləyir. Sadəcə, birini açıb tabuta, digərini açıb evə girmək lazımdır. Binalar ucalır, qəbirlər ucalır, insanlar alçalır. Bu qanunauyğunluq da bizim deyil. İnanın! Onu da seçiblər yerimizə.

     Payız gəldi. Nə olsun ki, hər kanalizasiya “luku”nun içindən də bir istedadın iyi gəldi. Hər müxalifət mövqeli jurnalistin də “mavi” olduğunu biləndə başıma hava gəldi. Görəsən, Azərbaycanda həmrəng olmadığım neçə insan var?

     Gələ-gələ hamı, hər kəs, hər şey başımıza gəldi. Gəlməyən bir Qarabağdır. Seçkiqabağı “Qarabağı” geri  almağa söz verənlərin siyahısı azmış kimi fantastik qiymətlərə tikilən, 2 gündən sonra daşıdığı ağırlığa dözə bilməyib ortasından çat verən körpülər, ürəyimizə və gözümüzə su çiləmək üçün işə salınan fontanlar, tikilib-sökülüb, yenidən tikilən binalar, başına torba tikilən abidələr də adamın üstünə-üstünə gəldi.

     Gəlir-gəlsin. Onsuz da payız da gəldi. Nənəm demişkən, hələ qurd keçinin harasını yeyib ki, durub biz də payızın gəlişini iki gözümüz, iki qulağımız və sairə yerlərimizlə gözlədik.

     Oxun nə günahı var ki, yay əyridir. Əsas nişançı məqsədinin düz olduğuna inansın. O zaman ox öz hədəfini düz ortasından vuracaq. İndi deyirəm, bizim nə günahımız var ki, payız gəldi. Onun gəlişini ki biz seçməmişik? Əsas odur ki, yağış olmayan təpəmizə vurub olan-qalan ağlımızı da əlimizdən almasın. Yoxsa, başımıza gələn daşlar və ələnən küllərin sayı da artacaq. Artsın, Qarabağdan hay, qaçqın və məcburi köçkünlərimizdən “vay” gəlməyəndən sonra, nəyimə lazım ki, payız gəlib.

     Sorğu keçirdim. Seçdiyim sualı seçilmiş gənclərə verdim. Yaş auditoriyasının bu cür seçilməsi də təsadüfü deyildi. Axı, hər şey seçdiyimiz və bizim üçün seçilən zərurətə bağlıdır. Orta və yaşlı nəsil artıq özü düşünmür, seçilmiş düşüncələr yeriyir beyinlərində. Mənsə 10 gəncə : “Ən doğru və ən yalnış seçiminiz nə olub?” sualını verdim. Cavabları olduğu kimi sizə təqdim edirəm:

- Leyla, 21 yaş – Başqalarına qarşılıq gözləmədən kömək etməyim ən doğru, insanları dəfələrlə bağışlamağım ən yalnış seçimim olub.

- Anar, 22 yaş – Özümü seçməyim ən doğru, həmişə özümü seçməməyim ən yalnış seçimim olub.

- Cavid, 20 yaş – Başqalarına qulaq asmamağım, müstəqil qərar verməyim, məncə, doğru seçimim olub. Ən yalnışı olmayıb, amma səhv saya biləcəyim işimdə mənim seçmədiklərimin məni seçmələri olub.

- Şəfəq, 21 yaş – Universitetə qəbul olmağım həyatımda etdiyim ən doğru seçimdir, jurnalistika ixtisasi üzrə təhsil almağım isə ən səhv seçimim olub.

- Zümrüd, 22 yaş – Ali təhsil almağım, düşünürəm ki, doğru seçimimdir. Yalnışı isə istəmədiyim fakültədə təhsil almağımdır.

- Vüsal, 21 yaş – Heç vaxt özüm seçməmişəm. Həmişə valideynim yerimə seçib.

- Xəyal, 22 yaş – Ən doğru seçimim İslam dinini seçməyimdir, ən səhv seçimimim olması isə ağlıma gəlmir.

- Gülnar, 22 yaş – Vaxtımı boş keçirməyim ən səhv seçim olub, ən doğrusu isə ali təhsil alamğımdır.

- İlkin, 23 yaş – Dostlarım ən doğru seçimim olub, sakit həyat tərzini seçməyim isə ən yalnışı olub. Çünki sakit həyatın mənə görə olmadığını bilirəm.

- Anar, 21 yaş – Bu gün Azərbaycanda biz seçmirik, nəyisə yerimizə seçirlər. Yaxud da seçdiyimiz alma ağacından dərilən çürük meyvədən başqa bir şey deyil. Ən yaxşılarını ağacın başına çıxarıblar.

Onlar bu fikirləri seçdilər. Nəticəni də siz çıxarın. Siz seçin, seçdiyinizlə seçilin. Sizin üçün seçilənlərlə deyil. Necə ki:

- Rüşvəti hörmət

- “şirvan”ı vicdan

- dilənməyi qazanmaq

- seçdirməyi seçmək

- yatmağı düşünmək

- Ayda torpaq almağı, Qarabağı almaq

- Günahlandırmağı bağışlamaq

- Maşını məhəbbət

- Nifrəti sevgi

- Sərt əxlaqı yumşaq qeyrət yerinə seçdilər.

      Oxudum ki, “Prezident yenə prezident oldu”. Seçdik, seçildi, ya seçdilər, bunun heç bir fərqi yoxdur. Əsas odur ki, xeyirli olsun. Bizim üçün bu günə qədər seçilən seçilmişlər kimi, ya ondan fərqli?!

                                                                     MÜƏLLİF: NƏRMİN NÖQTƏ 

Təbrik edirəm

    Təbrik edirəm. Deyirlər, camaat “kreslo” xəstəliyinə tutulub. “Dahilər” də divan. Dahilərsiz divandakı “dahilər” divansız dahilərdən birinə divan tutur. Soyğunçuluğun Müasir Stili – SMS-lə. Dahi qəbrindəəndə, smslər də “hə” və “yox” arasında dönür. Dönər müşavirəsinin sonu Qubadakı qərib qəbirlərimizin qəribəliyi qədər müəmmalı şəkildə bitir. Futbolumuzun arxasınca gedən Qarabağın sıralarına indi də dahilər qoşulur. Efirin “kifir” verilişlərinə qoşulan mən də ağ həqiqətlərin açılmayan “qara qutusu”ndan fərqli olaraq, qara camaatımızın üzünə ağ olan “yeşikdə” “Tülkünün məsəli”, “qoy, uzanmışıq da” “dahilərin divanında” deyirəm. Nəsə. Ədəbi məhkəmənin ədəbsiz hakimlərinin “ədəbli” mühakiməsinin əbədi məhkumları da belə
     …Nədənsə bu günlərdə paytaxtda hər şey və hər kəs tıxanır. Tıxanmış yolların boşalması müşkül göründüyü bir vaxtda, metroda da insanların tıxacı gözümüzü tıxayır. Allah bizi dəmirlərin tıxacından saxlamasa da, “tıx” aclardan saxlasın. Vaxtımızın itməyi cəhənnəmə, heç olmasa, namusumuza yaşıl işıq yandıraq. Bax, onda xirtdəyimizə tıxanan “təbriklər”dən birini də onlar üçün boşaldarıq.
     Maraqlıdır, bu millət göydən başına tökülən vacib şeylərə – daşa, külə inanmır. Amma göydən düşən 3 almaya yamanca inanır. Yatmağı bu qədər sevən və gözləyən ikinci bir xalq hələ qarşıma çıxmayıb. Buna görə bizi təbrik etməyə dəyər. 

       Dəyər demişkən, dəyərlərimizi dəyməli olduğuna dəyməyən dəyərlərlə dəyərləndirdiyimiz “BAZARLARIMIZ”ı da təbrik edək. Hərənin bir “obyekti” və satılan “subyekti” var bu “bazarda”. “Qərb” bazarında satılan “Şərq”i gördük. “Ət” bazarında inəyinkindən fərqli ucuz və münasib qiymətə satılan ürək gördük, dalaq gördük, böyrək gördük. “Vədlər” bazarında satılan həqiqəti gördük – bir daş altında idi, bir daş da üstündə. “Məktəb” adlı bazarda “cibiş müəllim” ləqəbini verdiyimiz “hocalarımız”ı gördük. Cibində siçan oynadığını deyib, bir az da bizim pişik funksiyasını yerinə yetirməli olduğumuzu dönə-dönə üzümüzə çırpan müəllimlər nə satırdılar, niyə satırdılar, bilmədik. Mən bilən, onların satılmağa bir şeyləri qalmamışdı, axı?! Tarix müəlliminin kartofun becərilmə xronologiyasından danışması, riyaziyyatçının onun diametrindən dəm vurması, ədəbiyyatşünasın qəzəllərlə bu “kökümsov”u vəsf etməsi, həkimin nişastalı kartofun xeyri barəsində məsləhətləri maraqlı olsa da, bazardan çıxmalı idim.
       Belə problemlər axırımıza çıxmasa da, söhbətin əvvəlinə çıxıb 276 nömrəli avtobusda mənə əməlli-başlı dərs verən birini təbrik etmək istəyirəm. Üzündə çəkisi bəlli olmayan, amma ağırlığını hiss edə biləcəyim qədər gözümə girən kosmetikanı gəzdirən, “türk assolistləri”nə oxşayan və ya özünü oxşatmaq istəyən xala avtobusa minir. Basabasın qarabasmasından təsirə düşüb başqasının əlini öz əli hesab edən, “əlimin niyə biri qaradır, biri ağ?”,-deyə mənzil başına çatana qədər bu vacib suala cavab axtaran qardaşımızdan biri təsadüfən xalanın ayağını tapdalayır. Xala da az aşın duzu olmayıb dönüb qardaşa: “Bura sənin üçün Füzuli deyil eee…” cümləsini tək o qardaşımızın deyil, bütün azərbaycanlıların üzünə çırpır. Nəysə… Məhz bu gün bu hadisə mənə ilk dəfə “azərbaycanlı” (!) olduğumu xatırlatdı. Bu vəzifədən umduğum, umacağım, “xortumlamağa” da bir şey qalmadığından elə orada istefaya getdim. “Fərrarili fərarilərimiz”in sayının “göz-bəbəyi” kimi qorunan tarixi abidələrimizin sayına bərabər olduğu vaxtda belə cavab normaldır,əslində. “Kindər” əvəzi “ata, səni çox istəyirəm” cümləsini uşağına əzbərlətdirən rüşvətxor Balanı böyüdən rüşvətxor Ata da normaldır. “Mətbəxdən yatağa” marşrutu üzrə “hərəkət ədən” Analarımız da normaldır. Güllü parkların güllü skamyalarında güllələdiyimiz qeyrətlər də normaldır. Şəhidləri “sui-qəsd”lə damğalamaq, sui-qəsdləri “şəhidlik” adıyla təqdim etmək, az qala bu müqəddəsliyin də əməkdar və xalq şəhidi növlərini “icad etmək” də bizim üçün normaldır. “Rac”larımızın hərraca çıxardığı əqidəmiz də normaldır. Formal “normallar”a görə dediyim təbriklər də normaldır.

      …Təbriklər – əlinə ilk dəfə konvertdə pul verən kimlərinsə gözünə nifrətlə baxıb, onların nə qədər alçaq olduğunu deyən və vicdanını sevənlər! Bakı ilə Qarabağın Amerika – İraq dostluğu qədər uzaq olduğunu görüb susanlara olan Nifrətə də təbriklər! Qışın oğlan çağında bacımın ayağıma iki ölçü böyük olan “basanoşkaları” ilə məktəbə gədəndə “yuxarılar”ın nə qədər alçaq, “mənlər”insə “böyük” olmağını dərk edən ağlım, təbriklər! İt damına bənzər qatarda yaşayanda başımıza düşən damlaları mənimlə birlikdə sayaraq fələyin saydıqlarını da saymağı öyrənən, dostlarım, təbriklər! Gözü və qulağından başqa bütün orqanları yaxşı işləyən “əhlimiz”ə adam olub, insan ola bilmədiyi, üzü sirkə, əli bal satdığı üçün də TƏBRİKLƏR!
        Günümüzün dəminin belə söhbətlərdən dəmli olmadığı bir vaxtda “nələrdənsə” dəm vurub sizi “dəmləndirə” bildiksə, yaxşı dəmli – bir xoruzquyruğu təbrik də Bizə. Bizi yaxşıca bizlədiyi üçün. Təbriklər!

                                    MÜƏLLİF: NƏRMİN NÖQTƏ